Su
Merhaba ben Tolga ve size yerküre jeolojisinin su ile olan ilişkisini açıklayacağım. İçme suyunuzun nereden geldiğini biliyor musunuz ?
Çoğu kar ve yağmur ya buharlaşır ya toprak ve bitkiler tarafından emilir ya da ırmak ve göllere karışır. Bir kısmı da küçük delikler ve kırıklardan aşağıya akarak kayaçlardaki yeraltı depo rezarvuarlarına doğru hareket ederler. Bu büyük kayaç süngerleri akifer olarak adlandırılır ve depoladıkları suya da yeraltı suyu adı verilir.
Merkezde bulunan yeşil renkli kayaçlar jipslerden oluşmaktadır. Jips iyi bir su deposu akiferidir. Haritadaki örnek Kuzey Fransa’dandır.
Yeraltı suyuna ek olarak su aynı zamanda güney ve kuzey kutuplarında donmuş halde buz olarak depolanır. Fakat dünyamızdaki tüm suyun %97’si okyanuslarda tutulmaktadır.
Bu Antartika jeoloji haritası gibi, haritalar kayaçlara ek olarak buzulları da gösterebilirler.
Daha Fazla Bilgi
Akiferde, suyun ulaştığı seviyeye su tabakası seviyesi adı verilir. Küvetinizde görebileceğiniz gibi su kendi seviyesini bulacaktır. Bu yeraltında da gerçekleşir. Su tabakası seviyesi aynı küvetinizde olduğu gibi, verilen boşluğu doldurmak için ne kadar su gerekli ise ona göre aşağı ve yukarı hareket eder.
Su tabakası seviyesine ulaşan kuyuları kullanarak yeraltı suyuna ulaşabiliriz.
Boşlukları olan ve suyu tutan kayaçlar “gözenekli” olarak adlandırılır.
Suyu emen kayaçlar “geçirimli” kayaçlardır. Bunlar kireçtaşı, jips, kumtaşı gibi kayaçlardır.
Granit ve çamurtaşı gibi suyun içlerinden geçmesine izin vermeyen kayaçlar “geçirimsiz “kayaçlardır.
Akifer genelde kumtaşı ya da kireçtaşlarından oluşmaktadır.
Akiferlerdeki sular kirlenebileceğinden kimyasal etki oluşturabilecek yeraltı sızıntılarında dikkatli olmamız gerekir.
Kayaçların içerisinde yıllarca tutulabilen sular akifer olarak adlandırılır.
Bilgi Edinme
- Su ve haritalarla ilgili neler öğrendiklerinizi küçük bir test ile değerlendirin.